Mazoşistik kişilik, "kendi aleyhine işleyen" ve "özezer" gibi terimlerle karşımıza çıkan; genellikle de günlük yaşamda "acı çekmekten zevk alan" sıfatı anlamında kullanılan bir yapıdır. Bu kişiler, şanssızlığı, sorun ve problemleri, acıyı, sıkıntıyı, ıstırabı, başarısızlık ve hayal kırıklıklarını çoğunlukla üzerlerine çekerler. Geçmişleri, kendi iyilik halleri ve mutluluklarını bozabilecek talihsiz kararlar barındırır.
Mazoşistik kişilik özellikleri her insanda görülebilecek özelliklerdir. Uyumlu, itaatkar, nazik, düşünceli, hayırsever, sevdikleri için her türlü zorluğa katlanabilecek, fedakarlık edebilecek insanlara neredeyse her gün rastlarız. Bu insanlar bazen kendi hayatlarını, sağlık ve güvenliklerini değerlerini sürdürmek veya daha büyük bir amaca hizmet etmek için riske atarlar. Daha iyi seçenekler varken hayal kırıklığına uğratacak seçeneğin peşinden gitmek; başkalarının yardım girişimlerini boşa çıkarmak; olumlu yaşantılarından zevk alamamak; başlarına gelen güzel olaylarda suçluluk hissetmek; talep edilmeksizin aşırı fedakar davranışlarda bulunmak gibi belirtiler mazoşizmi tarif eder.
Örneğin, fiziksel şiddete maruz kalan bir kadının, suistimal edici bir erkekle beraber yaşamaya, ilişki/evlilikte kalmaya devam etmesiyle mazoşistik şekilde davrandığı yorumu yapıldığında, bu, kadını fiziksel şiddete maruz kalmaktan hoşlanmakla suçlamaz. Onu suistimal eden, şiddet gösteren kişiyle kalmayı seçmesi, o kişiden ayrılmasına kıyasla daha tahrip edici ve tehlikelidir. Ancak bu kadın, sanki karşılaştığı bu kötü muameleye tahammül ederse nihai bir iyiliğe ulaşacağını düşünerek ilişkide kalmaya devam edebilir. Katlandıkça, sabrettikçe bir şeyleri başaracağı hissine sıkı sıkıya bağlı olabilir. Bazı mazoşist yapılar, kendi iyi koşullarını ve başarılarını baltalayabilir; başarılı olduklarında keyif ve mutluluk yerine suçluluk ve endişe hissedebilirler. Kimisi aşırı fedakar davranarak, yani "yemeyip yedirerek, giymeyip giydirerek" karşı tarafta suçluluk yaratabilirler. Bazıları ise saflıklarıyla, insanlara kolayca güvenip hayal kırıklığına uğratılmakla, çektikleri çilelerle, sabırlı oluşları ve kendini feda etmeleriyle içten içe gururlanabilirler. Kişiler arası sorun ve çatışmalarında geçmişte onlara yaptıkları iyilikleri referans gösterebilirler.
Mazoşistik kişilik yapılarında, kişinin duygulanımı depresif kişilerin duygulanımına çok benzerdir. Bu kişilerde, bilinç düzeyinde üzüntü ve bilinçdışında suçluluk duyguları hakimdir; buna ek olarak mazoşist kişiler kolayca öfke duyabilir, alınganlık yaşayabilir, isyan edebilirler. Kendilerini yoğun biçimde haksızlığa uğramış, haksız yere acı çeken, kurban edilmiş, talihsiz ve bahtı kara, suçsuz oldukları halde suçlanmış kişiler olarak görürler. Diğer kişilerin suçlu olduğunu onaylayacak dinleyiciler bulma ihtiyacı duyarlar, onlara göre acı çeken çoğunlukla onlardır.
Mazoşistik kişilerin sıklıkla kullandığı savunma mekanizmaları ise inkar, içe-atma, kendine döndürme, idealizasyon ve eyleme vurmadır. Başlarına gelenlerle başa çıkmak için, ayrıca, ahlaksallaştırma savunmasını da kullanabilirler.
Kaynak:
Psikanalitik Tanı, Nancy McWilliams
Mazoşist Kişilik Özelliklerinin Freud ve Fairbairn’in Kuramları Açısından İncelenmesi: Mazoşizmin Tanımı ve Klinik Görünümü, Emrah Keser
Comments